Stewia (Stevia Cav.) – rodzaj roślin astrowatych występujących w Ameryce Południowej i Środkowej. Obejmuje ok. 240 gatunków, w tym używaną do słodzenia napojów i potraw Stevia rebaudiana.
Szczególne znaczenie użytkowe ma gatunek Stevia rebaudiana. Jest to roślina o bardzo wysokiej zawartości związków słodzących i z tego względu używana do słodzenia napojów i potraw. Charakteryzuje się bardzo niską kalorycznością w porównaniu do tradycyjnego cukru. Ważnym efektem spożywania stewii jest jej zdolność do obniżania ciśnienia krwi.[2] Mechanizm obniżania ciśnienia krwi polega na zatrzymaniu napływu jonów Mg2+ z płynu międzykomórkowego.[3]
Stewia posiada również właściwości przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Stewiozydy (związki słodzące zawarte w stewii) nie wykazały ujemnego wpływu na płodność, przebieg ciąży i zdrowotność młodych w badaniach nad szczurami, nie wykazały też większego wpływu na układ sercowo-naczyniowy w doświadczeniach na ludziach. Badania laboratoryjne przeprowadzone w krajach Ameryki Południowej wykazały, że stewiozydy mają pewną aktywność w niektórych procesach fizjologicznych, jednak dane z literatury na ten temat są dosyć skromne. Stewia nie została dopuszczona jako środek spożywczy w Unii Europejskiej ze względu na niedostateczną liczbę badań przeprowadzonych w instytucjach UE. W grudniu 2008 dopuszczono ją do sprzedaży na terenie USA. Szeroko stosowana w krajach dalekiego wschodu (w Japonii od ok. 40 lat). W Polsce dostępna oficjalnie tylko jako kosmetyk do pielęgnacji jamy ustnej.[4]
Stewiozyd zawarty w stevii jest około 300 razy słodszy od normalnego białego cukru, przy czym zawartość stewiozydu w roślinie to ok. 10%. Jest stabilny termicznie do 180 stopni C (czyli nadaje sie do pieczenia) i chemicznie w szerokim zakresie pH (do kwaśnych potraw). Nie jest źródłem fenyloalaniny więc może być stosowany przez chorych na fenyloketonurię.
Stewia jest lepsza niż cukier i dużo zdrowsza, jakie właściwości lecznicze posiada ?
Stewia to unikalna roślina. Na Ukrainie laboratoria i instytuty badawcze opracowały preparaty ze stewii i wykonały dokliniczne i kliniczne badania.
Rezultaty badań są zadziwiające.
Syrop stewii zaleca się jako leczniczo-profilaktyczny środek przy:
- alkalozie, kwasicy
(naruszeniu równowagi kwasowo-zasadowej organizmu, pH);
- chorobach wątroby i dróg żółciowych (dyskineza, hepatyt,
zapalenie woreczka żółciowego-cholecystocholangitis):
- chorobach trzustki (fermentopatia, pankreatyt);
- cukrzycy;
- arteriosklerozie (miazdżycy), hipertonii różnego pochodzenia;
- chorobach jamy ustnej (gingiwit, paradontoza, stomatyt);
- regeneracji po przebytych długich i częstych chorobach;
- leczeniu uzależnień od alkoholu, narkotyków i tytoniu;
- nadwadze;
- dystrofii różnego pochodzenia;
- obniżonej odporności organizmu;
- chorobach przewodu pokarmowego;
- ostrych i przewlekłych zatruciach;
- oparzeniach;
- chorobach dróg oddechowych;
- utratach krwi;
- chorobach kości i stawów;
- chorobach krwi;
- zaburzeniach systemu nerwowego.
Bardzo ważną właściwością stewii jest zdolność do usuwania z organizmu izotopów promieniotwórczych. Właściwość tą wykorzystują uczeni japońscy.
Dlaczego stewia jest tak mało znana w Polsce?
Z tej samej przyczyny co w Europie i USA, gdzie korporacje produkujące syntetyczne słodziki blokują stewię chroniąc swoje miliardowe zyski. Odwrotnie, kraje azjatyckie aktywnie stewię propagują.
W Paragwaju i Brazylii, gdzie medycyna ludowa nie została jeszcze tak zmarginalizowana jak w krajach „wysoko rozwiniętych”, a spora część ludności kupuje lekarstwa u zielarzy, stewię stosuje się w pierwszej kolejności jako lek na cukrzycę. Również tamtejsi lekarze pokładają w niej duże nadzieje. Na VII Kongresie Międzynarodowej Federacji Diabetycznej przedstawili wyniki badań, z jakich wynikało, że regularna konsumpcja stewii, nawet w małych ilościach, normalizuje poziom cukru we krwi. Podkreślili fakt, że w czasie terapii nie zauważono dotychczas żadnych skutków ubocznych. Wręcz przeciwnie, dr Miguel Ovidio, profesor National Universitet z Paragwaju, aplikując chorym na cukrzycę pół łyżeczki ekstraktu ze stewii dziennie, jako pierwszą reakcję zauważył ogólną poprawę samopoczucia u badanych pacjentów.
Bezspornie największą zaletą stewii z punktu widzenia chorego na cukrzycę jest to, że mimo intensywnej słodkości, jest absolutnie bezkaloryczna, nie podnosi poziomu cukru we krwi. Wspomaga utratę nadwagi przez redukowanie apetytu na potrawy tłuste, a przede wszystkim na słodycze. W przeciwieństwie do cukru nie powoduje procesów fermentacyjnych w jelitach. Stewią, będącą produktem natury, doskonale można zastąpić cukier w jadłospisie oraz niezdrowe, sztuczne słodziki. Ze względu na to, że nie ulega rozkładowi do temp. 200 st. C można ją z powodzeniem stosować do gotowania i wypiekania ciast (2 łyżeczki sproszkowanych liści odpowiadają 1 szklance cukru).
W 1990 r. na 9-tej Ogólnoświatowej Konferencji poświęconej problemom cukrzycy, która odbyła się w Chinach, stewia zdobyła złotą nagrodę jako roślina podnosząca bioenergetyczne możliwości człowieka i wspomagająca aktywność życiową człowieka do późnej starości.
Źródła:
1. System Reveala
2. Chan, P., Tomlinson, B., Chen, Y.-J., Liu, J.-C., Hsieh, M.-H., Cheng,
J.-T., 2000. A double-blind placebo-controlled study pf the effectiveness
and tolerability of oral stevioside in human hypertension.
Br. J. Clin. Pharmacol. 50, 215-220.
3. Liu, J.-C., Kao, P.-K., Chan, P., Hsu, Y.-H., Hou, C.-C., Lien, G.-S.,
Hsieh, M.-H., Chen, Y.-J., Cheng, J.-T., 2003. Mechanism of the
antihypertensive effect of stevioside in anesthesized dogs.
Pharmacology 67, 14-20.
4. www.stevit.pl
5. www.wikipedia.pl
6. www.poradynazdrowie.manpol.pl
6. Internet
